Birr (iyilik sever, sadakâtli, vefâkâr) kökünden sıfat isimler.
Berr : İtâatkâr, sadık, vefâlı, hep iyilik sever ve birr özellik ve güzelliklerini taşıyan mü’min.
” Birr (iyilik), yüzlerinizi dogu ve batı tarafına çevirmeniz değildir. Asıl birr, o kimsenin yaptığı dır ki, ALLAH’a, âhiret gününe, meleklere, kitablara, nebîlere inanır.Yakınlara, yetimlere, yoksullara, yolda kalmışlara, dilenenlere ve kölelere sevdiği maldan harcar, namaz kılar, zekât verir. Sıkıntı, hastalık ve savaş zamanlarında sabreder. İşte doğru olanlar, bu vasıfları taşıyanlardır. Müttâkîler ancak onlardır !” (Bakara 2/177)
Ebrâr : en iyi, en sadık, en vefâlı, en salih, en seçilmiş mü’minler.
Kur’ân-ı Kerîm’de 3 âyette tekil (Meryem 19/14,32;Tur 52/28 bkz.), 7 âyette çoğul ebrâr ve berere olarak geçmekte ve 1 âyette ALLAH-U ZÜ’L-CELÂL’e nisbet edilmektedir.
” Gerçekten biz bundan önce O’na yalvarıyorduk. Çünkü iyilik eden, esirgeyen ancak O’dur (El Berrü’r-Rahîm).” (Tur 52/28)
El Berr ismi, yaratıklarına karşı rahmet, mağfiret, nimet, lütûf ve ihsanı bol olan Rahîm, Gafûr, Râzık, Mün’im ve Vasî’ olan ALLAH-U ZÜ’L-CELÂL’in ezlî ve ebedî bereket kaynağı oluşunun ismi ve zikridir. Birr öylesine bereketli bir kelimedir ki imân, amel, ahlâk ve hâl dörtlüsündeki tüm hak, hayr, iyilik, güzellik ve doğrulukları cem’ eder. Birr’e sahib oluşun ismi ebrâr’ın çoğulu olan berere (Abese 80/16 bkz.), iyi olmak, iyilik yapmak fiili olan teberrû (Bakara 2/224; Mümtehine 60/8 bkz.) …Hepsi de “birr” kökünden türemişlerdir. Birr, Muradullah’ı Muhammedî Şuûrla anlayış ve Emrullah’ı Muhammedî Neş’eyle meşkedip yaşayıştır…Birr, sisteme ve sahibi Rabbü’l-âlemîn’e saygılı oluştur. Birr, takvânın özü ve özeti, takvâ ise kulun Rabbısıyla “bile” oluşunun sözle söylenişi ve uygulanış iştirakidir. Birr, hakve hayrın iyice anlaşılması, takvâ ise bâtıl ve şerden kaçınmadır…
” ….Birr ve takvâ üzerinde yardımlaşın, ism (günah) ve udvân (düşmanlık) üzerine yardımlaşmayın. ALLAH’tan korkun; çünkü ALLAH’ın ikabı (cezâsı) çetin (şiddetli) dir.” (Mâide 5/2)
İşte birr ve takvâ faziletlerinin ahlâkî hazinesi olan bir âyet-i celile…İlâhî ülfetin ve ünsiyyetin bereket iliği birr…Birr ü takvâ rıza ve ihsanın kesin ve kestirme yolu…
” (Ey bilginler!) sizler kitabı okuduğunuz (gerçekleri bildiğiniz) hâlde, insanlara “birr”i emredip nefsinizi (kendinizi) unutuyor musunuz? Aklınızı kullanmıyor musunuz?” (Bakara 2/44)
” Sevdiğiniz şeylerden (ALLAH için harcamadıkça) “birr”e nâil olamazsınız (eremezsiniz). Her ne harcarsanız ALLAH onu bilir. (Al-i İmrân 3/92)
” İyiler (ebrâr) muhakkak cennette (nâimde), kötüler (füccâr) de cehennemde (câhimde) dirler.”(İnfitâr 82/13,14)
Hadis-i Şerîflerde ana babaya iyi ve saygılı davranmanın “birrü’l-vâlideyn” tâbiriyle ifâde edilmesi de birr ile ihsanın ve hatta Rızaullah’ın yakınlığının ifâdesidir. Birr, zâhir-bâtın rıza bileliğidir…
Rasûlullah (sallallahu aleyhi ve sellem): “Sıdk birre, birr de cennete ulaştırır” buyurmuştur.
Rasûlullah (sallallahu aleyhi ve sellem): “Birr, ahlâk güzelliğidir.” buyurmuştur.(Müslim, Birr, 14,15; Tirmizî, Zühd, 52)
Rasûlullah (sallallahu aleyhi ve sellem): “Sıdk insanı birre (ALLAH’ı razı edecek iyiliğe) götürür, birr de cennete götürür. Kişi doğru söyler ve doğruyu arar da sonunda ALLAH indinde “sıddîk” diye kaydedilir. Yalan da kişiyi haddi aşmaya (fücûra) götürür. Haddi aşmak da ateşe götürür. Kişi yalan söyler ve yalanı araştırır da sonunda ALLAH indinde “yalancı” diye yazılır.” buyurmuştur. (İbni Mesud Radiyallahu anhu’dan, Buharî, Edeb,69; Müslim, Birr,102,103-2606,2607; Ebu Davûd, Edeb,88-4989; Tirmizî, Birr,46-1972)
El Berru : Ahdinde, iyilikte, hakta, hayırda mutlak sadık olan ve yerine getiren ALLAH-U ZÜ’L-CELÂL. İkram, lütüf ve ihsân vâ’dinde sadık olan. Ni’metlerini herkese umumâ bahşeden keremkâr olan. İyilik, güzellik ve hayr dileyen ve yerine getiren. Birrin ve bereketin yaratıcısı… Mutlak birrin sahibi, iyiliği sürekli sever, ahdine sadık ve vefâkâr olan ALLAH-U ZÜ’L-CELÂL.
Berre : Sadık ve doğru olmak. İyilik ve ihsan etmek.
Bürru : Buğday.
İbrar : En iyiler, ihsan sahibi salihler.
Birr : İyilik, güzellik, hayr, bağış, ihsan.
EL BERRÛ (celle celâluhu) ZEVKİ:
Üzmez-Üzülmez-Sever-Sevilir. Fedâkâr ve çilekeş âşıklardan olur. Her zaman, her yerde ve her hâlde; her şeye ve herkese iyilik eder. EBRÂR olur.