1. sayfa (Toplam 1 sayfa)
Re: AKSARAY ZİYÂRETGÂHLARI..
Gönderilme zamanı: 06 Eki 2019, 12:02
gönderen Hacer
AKSARAY ZİYARETGÂHLARI:
TAYLAN KÖKEN
EVLİYA ÇELEBİ TABELASI.:
Evliyâ Çelebi Aksaray’ı ziyâretinde bu şehir için şu cümleleri sarf edecektir.: “Bu şehirde yedi binden ziyâde büyük evliyâullah olduğu tevâtürle sabittir. Dâr-ı Ervah denilen bu cephaneye nice kerre “nur” nazil olmuştur. Mağdum olan ziyaret etse şad ve handan olur.”
Bu sözleri Ervah Mezarlığında bir mermer plaka üzerine yazılmıştır ve bu mezarlığın ne kadar önemli olduğunu buraya gelenlere bildirmektedir..
1996 yılında konumuz gereği ilgi alanımıza giren türbe ziyaretlerini Aksaray’a iş için gittiğimde gerçekleştirmiştim. Somuncu Baba Türbesinde satın aldığım Şahin Başer’in kitabı Aksaray Ziyaretgâhları’nın temelini oluşturmaktadır. Bu mezarlıktaki evliyâlar ve din bilginleri çok ünlüdür ve bir çok âlimi de yetiştirmişlerdir. Aksaray Türbelerinde Selçuklu Tarzı kümbet türbe örneklerinden bolca bulunmaktadır. Bu türbeler de yoğun olarak ziyaret edilmektedir. Kapadokya bölgesinin bir kısmı da Aksaray ilinde yer almaktadır. Bu bölgede bulunan bir velîmizin hem Hıristiyanlar, hem de Müslümanlar tarafından ziyaret edilmesi ilgi çekicidir. Anadolu topraklarında tarih boyunca farklı dinler ve kültürler İslâm öncesinde yaygınlaşmış, inanç ve uygulamalar günümüze kadar varlığını sürdürmüştür. Anadolu’da ve konumuz olan Adıyaman (Aksaray) ve çevresinde İslâmiyet’e dayalı gibi görülen inançlar, uygulamaların birçoğu İslâmiyet kökenlerine sahip olmayıp, eski inançların, kültürlerin halk tarafından uygulanmaya devam edilmesi, inanılması ve uygulamaların değişik pratiklerle sürdürülmesidir. Kültür, Halk Kültürü tarihsel süreçlerde değişime uğramaktadır. Anadolu topraklarında birçok değişik uygulama örneğini gördüğümüz “Ölü Kültü” yerel uygulamalarıyla farklılıklar göstermesine rağmen, temel olarak aynıdır. İnsanlarımız, geçmişle gelecek arasındaki köprüyü bu toprakları yurt yapan, seçkin kişilere göstermiş olduğu hürmetle, sevgiyle ve bağlılıkla sonsuza kadar yaşatmak istemektedir. Kimi türbe, kimi makam olan bu alanlar yalnızca ziyaret edilen kutsal mekânlar değildir. Bu alanlar kültürümüzün, efsanelerimizin ve menkıbelerimizin süslediği dini ve kültürel mirasımızdır.
İlk insandan bu yana ölüm ve ölüm sonrası uygulamalar yapılmıştır. Ölümden sonra yaşam düşüncesi, inanç sistemleri üzerinde etkili olmuştur. Ata öldükten sonra ruhu üstün güçlerle donanır ve geride bıraktığı kişilere yardım etmeye devam eder. Bu yüzden ataların eşyaları, yaşadığı yerler ve mezarları kutsal kabul edilir, ruhuna adak adanır. İslâmiyet’in kabulünden sonra, Atalar Kültü değişime uğramış ve Veli kişi Müslümanlığın öncü kişisi olmuştur. Veli kişi artık halkın sosyal, dini ve ahlaki değerlerinin temsilcisidir. Aksaray ilindeki ziyaret yerlerine baktığımız zaman, bu topraklarda medfun bulunan velilerin çoğunun Atalar ve Ölüler Kültünün temsilcisi olduğu görülmektedir. Aksaray Ziyaretgâhlarının tasnifinde il merkezi ve merkez ilçeden başlayarak harf sırasına göre türbeleri sıraladık, son bölümde ise 16. yüzyıl tahrir defterlerinde adı geçen yedi adet zaviyenin adını listeye ekledik. Aksaray Ziyaretgâhlarını oluştururken bu yerel ve bölgesel tarihi zenginliklerimizi ve bunlarla ilgili uygulamaları tanıtmak amacındayız. Kaynaklarımızın bilgilerini kullanarak her maddeyi tekrardan, biraz kısaltarak yayınlamaya çalıştık. Bu amaçla yararlanmış olduğumuz öncelikli kaynakları ve bu bilgileri toplayan değerli araştırmacıları burada belirtmek istiyorum. Özellikle “Aksaray’da Medfun Bulunan Zatların Kabri Şerifleri ve Türbeleri” kitabının yazarı Sayın Şahin Başer’e özellikle teşekkür ederim. Hem bu kitap için, hem de türbeleri restore ederek halkın ziyaretine açan öncü bir hayır sever olduğu için. Yine bilgilerinden yararlandığımız kitapları ve makaleleri sıralarsak; Türkiye Gazetesinin yayınladığı Evliyâlar Ansiklopedisi, Aksaray Kültür Envanteri’ni hazırlayan Kültür Dairesine, makaleleri ile bizi aydınlatan Sayın Selçuk Peker, Doğan Kaya, Ali Boran, Yaşar Kalafat ve Boran Elkıran’a ve resimlerinden, bilgilerinden yararlandığımız internet sitelerine teşekkür ederim..
Saygılarımla..
TAYLAN KÖKEN
Re: AKSARAY ZİYÂRETGÂHLARI..
Gönderilme zamanı: 06 Eki 2019, 12:08
gönderen Hacer
AKSARAY İLİ MERKEZ TÜRBELERİ.:
1-) BAYRAM BABA TÜRBESİ/AKSARAY-Merkez-Bayram Baba Mahallesi.:
Aksaray İli merkezinde bulunan Bayram Baba Mahallesinin girişinde Bayram Tepesinin eteklerinde türbesi vardır. Bayram Baba’nın kim olduğu konusunda elimizde herhangi bir bilgi yoktur. Türbe 1989 yılında restore edilmiştir. Tek odalı betonarmeden yapılmış ve içinde Bayram Baba’nın sandukası vardır. Halk tarafından hayır duası için ve değişik dilekler için ziyâret edilmektedir. DSİ Bedri Muhtar mahallesinde su kanalı çalışmaları yaparken türbeyi kaldırmak istemiş. Bayram Baba bu duruma itirazını göstermek için Bayram Tepesini ikiye ayırmış. Bunu gören DSİ yetkilileri su kanalını türbenin etrafından dolaştırarak geçirmişlerdir.
2-) BEDRİ MUHTAR TÜRBESİ/AKSARAY-Merkez-Bedri Muhtar Mahallesi.
Aksaray İli merkezinde bulunan Bedri Muhtar Mahallesindeki Bedri Muhtar Mezarlığında vardır. Bedri Muhtar’ın kim olduğu konusunda elimizde herhangi bir bilgi yoktur.
Evliyâ Çelebi’de Bedreddin Sultan Veli olarak anılmaktadır. Taşpazar Mahallesinde bulunan Bedriye Medresesini Bedri Muhtar’ın yaptırdığı rivayet edilmektedir. Türbe mezarlığın yukarısında tepe üzerinde yer alır. Kiremitten yapılmış eski düzende bir türbedir. Türbenin içinde üç kişi medfundur. Üstü yıkıktır ve kitabesi yoktur. Türbenin az ilersinde dağın eteğinden çıkan ve halkın zemzem suyu olarak andığı bir kaynak vardır..
3-) ÇAPUT BABA TÜRBESİ/AKSARAY-Merkez-Şifahâne Mahallesi.:
Aksaray İli merkezinde Şifahâne Mahallesinde türbesi vardır.
Çaput Sultan olarak da anılan türbe Selçuklu mimarisiyle inşa edilen bir kümbettir. Giyimine özen göstermemesinden dolayı Çaput Baba olarak anılmaktaymış. Türbede eskiden mumyalık bölümünde bir mumyanın varlığından bahsedilmektedir. Türbe kesme taştan imal edilmiş bir kümbettir. Halk tarafından hayır duası ve değişik dilekler için ziyâret edilmektedir..
Re: AKSARAY ZİYÂRETGÂHLARI..
Gönderilme zamanı: 21 Kas 2019, 15:20
gönderen Hacer
Re: AKSARAY ZİYÂRETGÂHLARI..
Gönderilme zamanı: 02 Ara 2019, 13:12
gönderen Hacer
Re: AKSARAY ZİYÂRETGÂHLARI..
Gönderilme zamanı: 22 Ara 2019, 22:56
gönderen Hacer
Re: AKSARAY ZİYÂRETGÂHLARI..
Gönderilme zamanı: 13 Oca 2020, 18:44
gönderen Hacer
Re: AKSARAY ZİYÂRETGÂHLARI..
Gönderilme zamanı: 18 Oca 2020, 14:22
gönderen Hacer
Re: AKSARAY ZİYÂRETGÂHLARI..
Gönderilme zamanı: 26 Oca 2020, 14:14
gönderen Hacer
31-) ŞEYH HAMİD-i VELÎ TÜRBESİ/AKSARAY-Merkez-Ervâh MezârLığı.:
AKSARAY İli merkezinde bulunan Ervâh Mezârlığında Orta Mahallinde türbesi vardır.
SOMUNCU BABA olarak da bilinen âlimlerin büyüklerinden ve ulularındandır. Ayrıca Hidayet Güneşi, Mehdi, Velâyet Ârif-i Billah, Kutbu’l- Evliyâ sıfatlarına sahiptir..
Hacı Bayram-ı Velî’nin Hocasıdır. Babası Türkistan’dan Kayseri’ye göçmüş olan Şeyh Musa-ı Şemseddin’dir. 1349 yılında Kayseri’nin Akçakaya Köyünde doğmuş, 1412 yılında AKSARAY’da vefât etmiştir. Ömrünün son dönemini AKSARAY’da geçirdiği için Hamideddin-I AKSARAYî olarak da anılmaktadır.
Bursa’da ikâmet ederken, fırınında pişirdiği ekmekleri.: “Somunlar mü’minler!.” diye seslenerek sattığından “Somuncu Baba” olarak anılmaktadır. Seyyid olup, âile silsilesi MuhaMMed aleyhisselâm’a kadar ulaşmaktadır.İlk eğitimini babasından almıştır. Babasının vefâtından sonra Şam’a gitmiş, burada Bayazıd-I Bestamî Hazretlerini yanında bulunmuş sohbetlerine katılmıştır. Ardından Tebriz yakınlarındaki Hoy Kasabasına, Hâce Alaeddin-i Erdebilî Hazretlerinin yanına gider. Burada ilim görüşlerini çoğaltıp, tasavvuf yolunda ileri derecelere varmıştır. Erdebilî yanından ayrılarak Kayseri’ye döner ve burada ilmini yaymaya başlar.
Türbenin üzeri açıktır. Yanında mescid, çilehâne ve itikafhâne bulunmaktadır. Eski durumundan bugünkü durumuna, kaynakçada belirttiğimiz ve kitabından bolca yararlanacağımız Sayın Şahin Başer’in katkılarıyla gelmiştir. Halk tarafından önemli günlerde hayır duâsı için ziyâret edilir. Ayrıca yine özel günlerde Şeyh Hamid-i Velî Mescidinde bulunan Sakal-ı Şerif ziyâret edilmektedir. Somunca Baba, her zaman yaptığı gibi ekmekleri fırına sürmüş ve pişmelerini beklemektedir.
Yanına Emir Sultan gelir. Selamlaşırlar ve Emir Sultan fırında pişirmesi için yanında getirmiş olduğu yemek çömleğini Somuncu Baba’ya verir. Fakat Somuncu Baba bir türlü yemeği fırından içeri sokamaz ve Emir Sultan’a.: “Galiba fırına sen koyacaksın” der. Emir Sultan fırının kapağını açar içeride hiç ateş olmadığını görür, ama yemeği fırına koyup kapağını kapatır. Yemek ateşi olmayan fırında kısa sürede pişince Emir Sultan, Somuncu Baba’nın kerâmet sahibi büyük bir velî olduğunu anlar.
Somuncu Baba, Bursa’da Yıldırım Beyazıt döneminde yapılan Ulu Câmi inşaatında hiçbir ücret talep etmeden ekmek dağıtırmış. Câminin açılış hutbesini Somuncu Baba vermiştir. Cemaat Cumâ namazından sonra elini öpmek isteyince Ulu Câmi’nin üç kapısında birden görünerek elini öptürmüştür. Bu kerâmetin dolayı halkın ilgisi artınca AKSARAY’a göçmüştür..
32-) ŞEYH GAZNEVî TÜRBESi/AKSARAY-Merkez-Zafer MahaLLesi.:
AKSARAY İli merkezinde Zafer Mahallesinde türbesi vardır. Değerli araştırmacı ve hayırsever Şahin Başer’in kitabından öğrendiğimiz Şeyh Gaznevî hakkında elimizde herhangi bir bilgi yoktur. Türbe bir apartmanın altındadır ve sâde bir mezârdır. Kitâbesi yoktur..
33-) ŞEYH GÂZi BABA TÜRBESİ/AKSARAY-Merkez-Taşpazar Mahallesi.:.:
AKSARAY İli merkezinde Taşpazar Mahallesi Gazi Sokakta türbesi vardır. Sayın Şahin Başer’in kitabında öğrendiğimiz Şeyh Gazi Baba hakkında herhangi bir bilgi verilmemiştir. Türbenin kitâbesi yoktur ve üzeri açıktır..
Re: AKSARAY ZİYÂRETGÂHLARI..
Gönderilme zamanı: 01 Şub 2020, 13:18
gönderen Hacer
34-) ŞEYH HAMZA BABA TÜRBESİ/AKSARAY-Merkez-Ervâh MezârLığı.:
AKSARAY İli merkezinde bulunan Ervâh Mezârlığında Orta Mahallinde türbesi vardır.
SOMUNCU BABA olarak da bilinen âlimlerin büyüklerinden ve ulularındandır. Ayrıca Hidayet Güneşi, Mehdi, Velâyet Ârif-i Billah, Kutbu’l- Evliyâ sıfatlarına sahiptir..
Hacı Bayram-ı Velî’nin Hocasıdır. Babası Türkistan’dan Kayseri’ye göçmüş olan Şeyh Musa-ı Şemseddin’dir. 1349 yılında Kayseri’nin Akçakaya Köyünde doğmuş, 1412 yılında AKSARAY’da vefât etmiştir. Ömrünün son dönemini AKSARAY’da geçirdiği için Hamideddin-I AKSARAYî olarak da anılmaktadır.
Bursa’da ikâmet ederken, fırınında pişirdiği ekmekleri.: “Somunlar mü’minler!.” diye seslenerek sattığından “Somuncu Baba” olarak anılmaktadır. Seyyid olup, âile silsilesi MuhaMMed aleyhisselâm’a kadar ulaşmaktadır.İlk eğitimini babasından almıştır. Babasının vefâtından sonra Şam’a gitmiş, burada Bayazıd-I Bestamî Hazretlerini yanında bulunmuş sohbetlerine katılmıştır. Ardından Tebriz yakınlarındaki Hoy Kasabasına, Hâce Alaeddin-i Erdebilî Hazretlerinin yanına gider. Burada ilim görüşlerini çoğaltıp, tasavvuf yolunda ileri derecelere varmıştır. Erdebilî yanından ayrılarak Kayseri’ye döner ve burada ilmini yaymaya başlar.
Türbenin üzeri açıktır. Yanında mescid, çilehâne ve itikafhâne bulunmaktadır. Eski durumundan bugünkü durumuna, kaynakçada belirttiğimiz ve kitabından bolca yararlanacağımız Sayın Şahin Başer’in katkılarıyla gelmiştir. Halk tarafından önemli günlerde hayır duâsı için ziyâret edilir. Ayrıca yine özel günlerde Şeyh Hamid-i Velî Mescidinde bulunan Sakal-ı Şerif ziyâret edilmektedir. Somunca Baba, her zaman yaptığı gibi ekmekleri fırına sürmüş ve pişmelerini beklemektedir.
Yanına Emir Sultan gelir. Selamlaşırlar ve Emir Sultan fırında pişirmesi için yanında getirmiş olduğu yemek çömleğini Somuncu Baba’ya verir. Fakat Somuncu Baba bir türlü yemeği fırından içeri sokamaz ve Emir Sultan’a.: “Galiba fırına sen koyacaksın” der. Emir Sultan fırının kapağını açar içeride hiç ateş olmadığını görür, ama yemeği fırına koyup kapağını kapatır. Yemek ateşi olmayan fırında kısa sürede pişince Emir Sultan, Somuncu Baba’nın kerâmet sahibi büyük bir velî olduğunu anlar.
Somuncu Baba, Bursa’da Yıldırım Beyazıt döneminde yapılan Ulu Câmi inşaatında hiçbir ücret talep etmeden ekmek dağıtırmış. Câminin açılış hutbesini Somuncu Baba vermiştir. Cemaat Cumâ namazından sonra elini öpmek isteyince Ulu Câmi’nin üç kapısında birden görünerek elini öptürmüştür. Bu kerâmetin dolayı halkın ilgisi artınca AKSARAY’a göçmüştür..
35-) ŞEYH MUSTAFA BABA TÜRBESi/AKSARAY-AKSARAY-Merkez-Kaymakam Sok.:
AKSARAY AKSARAY İli merkezinde Kaymakam Sokakğında türbesi vardır. Sayın Şahin Başer’in kitabında öğrendiğimiz Mustafa Baba hakkında herhangi bir bilgi verilmemiştir.Türbenin kitâbesi yoktur ve üzeri kapalıdır..
36-) TERLEMEZ BABA TÜRBESİ/AKSARAY-Merkez-Şeyh Hamid-i Velî MahaLLesi.:.:
TERLEMEZ BABA MESCİDİ
AKSARAY İli merkezinde bulunan Şeyh Hamid-i Velî Mahallesi Bostancı Sokağının sonunda bulunan Terlemez Baba Câmi arkasında türbesi vardır.Terlemez Baba’nın gerçek adı
Emir Ali’dir. Çarpıcı Tekkesi olarak da anılmaktadır. Türbe 1990 yılında restore edilmesine rağmen sadece temiz bir görüntü almıştır. Sade ve mimarî özelliği olmayan, Câmiye bitişik konumda üstü kapalı, betonarme bir türbedir. Terlemez Baba mescidi kerpiçten yapılma, kare planlı, tek katlı ve damı kiremitle katlıdır. Terlemez Baba’yı kısmi felç geçirenler, elleri uyuşanlar, yel hastalığı geçirenler, belden aşağısı tutmayanlar, üzüntüden, sıkıntıdan derde tutulanlar ziyâret eder. Türbe şifa için Cuma günleri sabahtan ikindi namazına kadar ziyâret edilir. Diğer günler hayır duâsı için ziyâret edilir.Ziyârete gelen hasta, ocaklılar tarafından ovularak şifa bulması sağlanır. Hasta tedavinin ardından iki rekat şükür namazı kılar..
Re: AKSARAY ZİYÂRETGÂHLARI..
Gönderilme zamanı: 05 Şub 2020, 19:01
gönderen Hacer
Re: AKSARAY ZİYÂRETGÂHLARI..
Gönderilme zamanı: 16 Şub 2020, 19:50
gönderen Hacer
Re: AKSARAY ZİYÂRETGÂHLARI..
Gönderilme zamanı: 04 Mar 2020, 11:15
gönderen Hacer
Re: AKSARAY ZİYÂRETGÂHLARI..
Gönderilme zamanı: 14 Mar 2020, 12:15
gönderen Hacer
Re: AKSARAY ZİYÂRETGÂHLARI..
Gönderilme zamanı: 21 Mar 2020, 19:43
gönderen Hacer
Re: AKSARAY ZİYÂRETGÂHLARI..
Gönderilme zamanı: 26 Mar 2020, 11:43
gönderen Hacer
Re: AKSARAY ZİYÂRETGÂHLARI..
Gönderilme zamanı: 01 Nis 2020, 13:19
gönderen Hacer
Re: AKSARAY ZİYÂRETGÂHLARI..
Gönderilme zamanı: 12 Nis 2020, 19:47
gönderen Hacer
Re: AKSARAY ZİYÂRETGÂHLARI..
Gönderilme zamanı: 29 Nis 2020, 20:38
gönderen Hacer
Re: AKSARAY ZİYÂRETGÂHLARI..
Gönderilme zamanı: 02 May 2020, 14:33
gönderen Hacer
Re: AKSARAY ZİYÂRETGÂHLARI..
Gönderilme zamanı: 04 May 2020, 20:44
gönderen Hacer