GENCELİ NİZAMÎ

Aşıklarımız ve Aşıklarımızdan ilhamlar ve ilahiler.
Cevapla
Kullanıcı avatarı
nur_umim
Özel Üye
Özel Üye
Mesajlar: 1111
Kayıt: 19 Ağu 2007, 02:00

GENCELİ NİZAMÎ

Mesaj gönderen nur_umim »

Resim

GENCELİ NİZAMÎ

Türk Dünyasının en büyük şairlerinden biri olan Nizamî, 1141'de Gence'de doğdu.
Asıl adı Cemâleddin Ebu Muhammed İlyan bin Yusuf'tur.
Henüz hayattayken ün kazanan Nizamî en önemli eserini “Hamse” adı altında topladı.
Hamse'de, Nizamî'nin 1177'de yazdığı “Sırlar Hazinesi”, 1180'de yazdığı “Hüsrev ve Şirin”, 1188'de yazdığı “Leyla ve Mecnun”, 1196'da yazdığı “Yedi Güzel” ve 1197-1209 arasında yazdığı İskendername adlı mesneviler yer alır.
Genceli Nizamî'nin kıymetli eserleri, kendisinden sonra gelen büyük şair ve düşünürleri de etkiledi.
Nizamî'nin “Hamse”de işlediği konular, daha sonra Sadi Şirazi'nin “Bostan”ında, Mevlana Celaleddin-i Rumi'nin “Mesnevi”sinde, Emir Hüsrev Dehlevi'nin “Hamse”sinde, Arif Erdebili'nin Ferhadname'sinde, Ali Şir Nevai ve Abdurrahman Cami'nin “Hamsal”larında ve Muhammed Fuzuli'nin “Leyla ve Mecnun”unda yeniden işlendi.
Nizamî eserlerinde haksızlığa nefretler yağdırdı, insana ve insanlığı yüksek değer verdi, sevgi, hürriyet ve mesleği yüceltti, vatan, toprak ve hayat gibi kavramları ilahileştirdi.
Hayatın anlamını insana ve insanlığa saygıda gören mütefekkir şair Nizamî, eserlerinde Türkçe'deki deyim ve atasözlerini bol miktarda kullandı.
Avrupalı araştırmacılar 17'inciyüzyıldan itibaren Nizamî'nin eserleriyle ilgilenmeye başladılar, önce Fransız d'Erbelo, ardından Hammer Purgştal, Nizamî hakkında bilgi veren yazılar yazdı.
Daha sonra V. Baher, Eduard Braun, M. Hautsta, R. Levi, Rıpka ve Arberri başta olmak üzere, birçok batılı Nizamî'nin eserlerini tercüme ederek, hakkında makaleler yayımladı.
Eserlerinin önemli bölümünü, dönemin akımına uygun olarak ve Şah Ahistan'ın isteği üzerine Farsça kaleme alan Nizamî, İran edebiyatı üzerinde de önemli etki yaptı.
Rusça'ya da eserleri tercüme edilen Nizamî'yi Türk Dünyası, Mehmet Emin Resulzade'nin 'Azerbaycan Şairi Nizamî' (Ankara-1951) adlı eseriyle tanıdı.
Nizamî, doğduğu yer olan Gence'de 1209'da vefat etti ve burada defnedildi.



Sözün de su kimi letafeti var,
Her sözü az demek daha hoş olar.

Bir inci saflığı varsa da suda,
Artıq içilende derd verir su da.

İnci tek sözler seç, az danış, az din
Goy öz sözlerinle dünya bezensin.

Az sözün incitek menası solmaz,
Çoh sözün kerpic tek qiymeti olmaz

Esli temiz olan saf mirvarılar
Suya ve torpağa min bezek vurar.

Medenle dolsa da her bir hezine,
Her kiçik zerresi dermandır yene.

Üreyi ohşayan bir deste çiçek
Yüz hırman otundan yahşıdır gerçek!

Yüz ulduz yansa da göylerde, inan,
Bir güne baş eymek hoşdur onlardan.

Göyde parlasa da ne qeder ulduz,
Güneşdir nur veren aleme yalnız.


Şeyh Nizamî Gencevî
Resim
Kullanıcı avatarı
nur_umim
Özel Üye
Özel Üye
Mesajlar: 1111
Kayıt: 19 Ağu 2007, 02:00

Mesaj gönderen nur_umim »

Resim

GENCELİ NİZAMÎ

Menim tek köhne bir dostu neçin qemhar sahlarsan?
Var ol, ehsen deyir alem, ne yahşı yar sahlarsan.

Mene hoşdur qemim, canan, ona gel derman ahtarma!
Sual etme "Nedir derdin?" eceb bimar sahlarsan?

Ne rengde sen olursan ol, seninle men varam daim,
eger tesbihe mayilsen ve ya zünnar sahlarsan

Seni men dost sayırdım, sen meni düşmen hesab etdin.
Seninle fehr edirdim, sen meni naçar sahlarsan.

eger olsa qemim yüngül, senin qüssen olar asan,
Nece ki, könlüme hoşdur, meni, dildar, sahlarsan.

Seni daim Nizamî öz eziz cananı bilmişdir,
Revamı sen onu, böyle, sitemle har sahlarsan!
Resim
Kullanıcı avatarı
Gariban
Moderatör
Moderatör
Mesajlar: 2834
Kayıt: 25 Tem 2007, 02:00

Mesaj gönderen Gariban »

Sevgili Nur-u Mim böyle güzel bir mütefekkirimizi tanıttiığınız ALLAH razı olsun.
Ali Sir Nevai'yi buradaki Özbek kardeşlerimizden duymuş idim.
Onlara şimdi GENCELI NİZAMÎ'den de bahsederim inşaallah.

Selam Sevgi ve Dua ile
Gariban
Resim
Kullanıcı avatarı
sdemir
Kıdemli Üye
Kıdemli Üye
Mesajlar: 487
Kayıt: 24 Mar 2008, 02:00

Mesaj gönderen sdemir »

ALLAH c.c razı olsun kardeşim emeğine sağlık inşaALLAH.
[img]http://www.muhammedinur.com/resimler/cicekler/sdemirimza.gif[/img]
Kullanıcı avatarı
nur_umim
Özel Üye
Özel Üye
Mesajlar: 1111
Kayıt: 19 Ağu 2007, 02:00

Mesaj gönderen nur_umim »

Resim
Gence'de Nizami Anıtı

GENCELİ NİZAMÎ

Asıl adı Cemâleddin Ebu Muhammed İlyas bin Yusuf olan Genceli Nizamî (Ölüm 1214, Gence) Azerbeycan'ın Büyük divan şairlerindendir.
Mesnevi tarzında büyük eserler vermiştir.
Firdevsi ve Senai’den etkilenen Nizamî, kendisinden sonra gelen Osmanlı ve İran şairlerini derin biçimde etkilemiştir.
Tevhid, münacaat, nat ve mehdiyelere geniş yer verdiği mesnevilerinde mecaz ve teşbih gibi edebi sanatlar çok zengin biçimde kullanılmıştır.
Nizamî’nin Türkçe’ye de çevrilen Hamse’si “Mahzen-i Esrar, Hüsrev ü Şirin, Leyla vü Mecnun, Heft Peyker” ve “İskendername” adlı mesnevilerden oluşur. Erzincan’da hüküm süren Mengücek Bey’i Behramşah’a sunduğu 2500 beyitlik “Mahzen-i Esrar” ahlakî bir eserdir.



Mahzen-i Esrârdan seçmeler:

Çalış ki, kirpiğin olsun elmas gibi
Ayık ol, ülkenin nöbetini tut

Böyle mesel çekmiş akıllı insan
“Kurt girmez sürüye, yatmasa çoban.”

Hizmet etmek sayılır erkeklikten nişana
Halkına hizmet etmek şereftir bir adama.

Çalış kendi halkının işine yara
Giysin amelinden dünya altın elbise.

Hüner ardınca koş, halka hüner saç
Kapılar bağlama, er ol kapı aç.

Derde dayan, incitme hiç zaman eli
Eller gam çekince dert alsın seni.

Becersen herkesin yükünü sen çek
İnsana en büyük şereftir emek

Sen de elden düşüp yorulsan eğer
Senin de yükünü bütün el çeker.

Halk bana verse de eziyet, keder
Kıyamam incinsin benden bir nefer

Gidenler bir çok şey ekmiştir bize
Biz de ekmeliyiz genç neslimize.

Bulut gibi damlayla su al denizden
Verdiğinde bol bol ver esirgemeden.

İyi insanların göz yum ayıbına
İyi şey öğretmez kötü göz sana
Resim
Cevapla

“►Aşıklar◄” sayfasına dön