İBN. ARABİ'NİN MELAMET HAKKINDA GÖRÜŞLERİ

Muhiddin-i Arabî (k.s.) hazretlerinin hayatı ve eserleri.
Cevapla
Kullanıcı avatarı
kamuran
Aktif Üye
Aktif Üye
Mesajlar: 183
Kayıt: 17 Eki 2008, 02:00

İBN. ARABİ'NİN MELAMET HAKKINDA GÖRÜŞLERİ

Mesaj gönderen kamuran »

İBNi ARABİ K.S'NIN MELAMET HAKKINDA GÖRÜŞLERİ



Hamza Kılıç



Ebu Yezid el-Bistami’nin dışında ilk melametilerde vahdet-i vü- cud gibi konulara raslamak mümkün değildir. Ancak İbn. Arabi’den sonra, melametiliğin vahdet-i vücud çizgisinde bir gelişim gösterdi- ği, İbn. Arabi’nin etkisi altında onun görüşlerinin tesirinde kalan Şa- rani ve İ.Hakkı Bursevi’nin (Ö. 1725) etkisi ile ikinci ve üçüncü dev- re melametiliğin vahdet-i vücud merkezli bir gelişim gösterdiği gö- rülmektedir.[16]
İbn. Arabi, diğer düşüncelerinde olduğu gibi, melamet düşünce- sini de vahdet-i vücud merkezinde incelemiş ve bu çerçeveye oturt- muştur.[17]
İbn. Arabi, salikleri üç kısımda ele alarak onları, abidler, sufiler ve melamiler şeklinde sıralar ve bunlar arasında melamilerin en üst dereceyi işgal ettiklerini belirler. Ona göre bu makam “makam-ı kurb”dur ve bunun üzerinde “nübüvvet” derecesi bulunmaktadır. İbn. Arabi, melametin anlamını daha geniş tutarak Hz Peygamberi mela- meti sayar.[18]
İbn. Arabi’nin, aynı zamanda “ümena” diye isimlendirdiği bu zümrenin sayısı belli olmayıp zaman içinde artıp eksilmektedir.[19]
İbn. Arabi Fütuhat-ı Mekkiye’sinde Melamet ve Melamet ehli hakkında şunları söylemektedir.
“Hz. Ebu Bekir es-Sıddık’ın kademi/yolu üzerinde bulunan rica- lullahdır/Allah adamı, Allah ehlidirler. Bunlar beş vakit namaza, kı- lınması gereken sünnetlerin dışında bir ilave yapmazlar. Sokak ve çarşılarda çevre tarafından tanınmazlar. İnsanlarla normal şekilde ko-nuşurlar. Bunlar diğerlerinden ancak Hakk ile Hakk olan gönülleriyle ayırt edilirler. Ubudiyet/kulluk derecesinden asla ayrılmazlar. Gönül- leri Cenab-ı Hakk’ın Rububiyet tecellisi kapladığından, riyazet ve baş olma sevdasına kapılmazlar. İşte bu gurup melamiyye, ricalulla- hın manevi makam yönünden en üstün dereceye sahip olanlardır.”[20]
Yine bunlar, Allah’ın emir ve yasaklarına riayet eden iman sa- hibi kimseler olup, dünya ehlinden gizlenirler. Onların hallerine kim- se vakıf olmayacağı için bu zümrenin gizli olması gerekir. Çünkü, İbn. Arabi’ye göre “Eğer onların Allah katındaki halleri insanlarca bilinseydi, insanlar onları ilah edinirlerdi.”Bu bakımdan bu kimseler, alelade insanlar gibi normal bir yaşantı sürerler. Nitekim onlara “ümena” ismi verilmesi, kendilerine tevdi edilen ilahi sırları ve haki- katleri, ehlinden başkasına ifşa etmediklerinden dolayıdır. [21]
“Onlar batınlarında olanı zahirlerine yansıtmayan, sufilerin en üst tabakasında bulunan kimselerdir.” [22]
Melamilerin sahip olduğu özellikler şunlardır.
Melamiler, Allah’ın emirlerini terine getiren diğer müminlerden fazladan bildikleri bir hal nedeniyle ayırt edilmezler. Çarşılarda dolaşır, insanlarla konuşurlar.
Her beldede o belde insanının kıyafetlerini giyerler.
Allah’ın razı olacağı şekilde evlenip çoluk çocuk sahibi olurlar
İnsanlar tarafından fark edilmemek için komşuları dışındakilerle pek ilgilenmezler.
Konuştukları zaman Allah’ı murakabe ederler/Allah’ı ararlar. Hakk’tan başkasını söylemezler. Kendileri insanlarla oldukları halde kalpleri ile hep Allah’la beraber olurlar.
Farz namazları insanlarla beraber eda ederler ve sadece sünnet- leri eklerler. Mescitleri mesken edinmezler. İnsanların dikkatini çek- memek için cuma namazlarının kılındığı mescitlerdeki yerlerini sü- rekli değiştirirler. İlimde bilgi sahibi olup,Allah’a kullukta bir an bile geri kalmazlar. Kalplerini rububiyet sultanı istila ettiği ve onun kar- şısında zelil bulundukları için riyasete tama etmezler.
Her makamı gerektiği şekilde zevk ve amel ederler ve halktan gizlenirler. Onlar hiç şüphesiz Yüce Allah’ın halis ve muhlis kulla- rıdırlar. İnsanlar arasında yerken, içerken, uyanıkken ve uyurken ve konuşurken devamlı suretle Allah’ı müşahede ederler.
Onlar, kalpleriyle Allah’tan başka bir mefhumla uğraşmadıkları ve bununla kendilerini korudukları için bu ilahi basamaklara varmış- lardır. Onların konuşmaları, oturmaları, kalkmaları ve bütün yaşantı- ları Allah iledir. İşte bunlar melamilerdir.
İbn. Arabi’ye göre bu yolun büyüklerine melameti ismi verilme- sinin nedeni, insanların, fiillerin gerçek sahibi olan Allah’ı görmeyip, o fiil kimin elinde gerçekleştiyse bu fiili ona ait görerek kendilerini kınamaları ve zemmetmeleri nedeniyle ve Allah katındaki mertebele- rini ve hallerini gizlemelerinden dolayıdır. Eğer o insanların önlerin- den perde kaldırılıp, fiillerin Allah’tan olduğunu görselerdi, o fiilin üzerinde bulunan kişiyi kınamazlardı. Bunu fark edince de bütün fiiller onlar nazarında değerli ve güzel görünürdü. Böylece fiillerin sahibi Allah olunca kınamada kınanana göre anlamsızlaşır.[23]
Ayrıca, melamet düşüncesine çeşitli tenkitler yönelten Hucuviri de (Ö.1072) melamet ehlinin övgüye değer diğer sıfatlarını zikreder- ken, Hz. Peygamber’in de melamet ehli gibi, çevresinde kınanmaya maruz kaldığını belirtir.
Her meslekte olduğu gibi Melamiliğinde pek çok taklitçileri or- taya çıkmış, melamet fikri zamanla dejenere olmuş, laubali ve ibahi tutum takınan kimselerin istismar ettikleri bir yol haline gelmiştir. Belki kasten belki de bilmeyerek Melamiliği taklit edenler, melami tavır ve karakterinde görülmeye yeltenenler, şeriat dairesinden çıkıp, belki de ne yaptıklarını bilmeden zındıklar arasına karışmışlardır.
Bu konudan rahatsız olan Mevlana Abdurrahman Cami, Nefaha- tü’l-Üns’ünde: “Şimdiki zamanda öyle bir gurup vardır ki, kötü dav- ranışları normal karşılamak, şeriatı hafife almak, münafıklık, edep- sizlik ve saygısızlığı alışkanlık haline getirmek ve ona da “Melamet” adını vermek gibi bir duruma düşmüşlerdir. Melamet, şeriata saygı- sızlık ederek amel etmek değildir... Melamet, Hakk Teala’nın hizme- tinde olup, halktan kayırmamak demektir... ve bu konuda ufak bir la- ubalilik bile manen hezimettir.”[24]
Nihayet melamet, üçüncü devre Melametiliğin kurucusu olan Muhammed Nuru’l-Arabi tarafından “vahdet-i vücud” felsefesinin tesirinde yeniden düzenlenerek yepyeni bir eğitim anlayışı halini al- mıştır.[25]



[16] A. Gölpınarlı, Melamilik ve Melamiler, 243-244-260
[17] Ali Bolat, Melametilik, 165
[18] İbn. Arabi, Futuhat. II, 16
[19] İbn. Arabi, Futuhat, II,16
[20] Sâdık Vicdani, Tomar-ı Turuk-ı Aliyye, 21
[21] İbn. Arabi, Futuhat, III, 35
[22] İbn.Arabi
[23] İbn. Arabi, Futuhat, III, 35
[24] Sâdık Vicdani, Tomar-ı Turuk-ı Aliyye, 25
[25] Bu konuda geniş bilgi için Bakz. Hamza Kılıç, Zikir ve Tevhid Eğitimi, İst- 2004, 2. Baskı


(alıntıdır)
Kullanıcı avatarı
kuloglan
Aktif Üye
Aktif Üye
Mesajlar: 156
Kayıt: 26 Kas 2007, 02:00

Mesaj gönderen kuloglan »

2.Devir Melâmiliği denilen Hamzevîliği dahada tetkîk etmek gerekir.
İsmâil Hakkı Bursevî Kuddise Sİrruh bildiğim kadarıyla o zaman anadoludaki tek Melâmet ocağı olan Hamzevîlikten değildir, Celvetîliğe bağlıdır.
Bİr ikincisiyse ilk devir melâmeti yani fütüvvetle 3. devir melâmeti Nûrilikle 2. Devir melâmeti denilen Hamzevîlik aşırı derecede farklıdr.
[img]http://www.muhammedinur.com/resimler/118-119kr.jpg[/img]
Cevapla

“►Muhiddin-i Arabi◄” sayfasına dön